شهر جونقان دربخش جونقان،از فرمانداری فارسان،از توابع استان چهارمحال وبختیاری،واقع در ۴۵ کیلومتری شهرکرد مرکز استان،با نامهای جونقان،گینه کان،گونه کان،وجهان شهر،،به معنی مکان آفتابی،وبزرگ،وجان دهقان،ومحل گون زار،
باتاریخ سکونت بیش از دوازده هزار ساله،که اولین منطقه مسکونی در این استان میباشد،وبعداز آن،شهرکیان،باهفت هزارسال قدمت وگهروبا هفت هزارسال در رده های دوم وسوم قرار دارند،
بنابر اسنادتاریخی ومکشوفه پیداشده،از هفت گنج خسرو پرویز ساسانی سه گنج آن در جونقان دفن شده اند،که عبارتند،از گنج سوخته،گنج عروس،و
گنج گاو،وبنابر نقل قولهایی گنج جهان بین،
آثارباستانی، تاریخی وگردشگری جونقان،
۱-بردگوریهای جونقان،ثبت ملی،۱۹۵۲۴-۱۲/۶/۶۸
۲-غارکوه شیخ،ثبت ملی،۲۶۵۵۰-۲۷/۳/۸۷
۳-پل جونقان،ثبت ملی،۲۲۹۶۲-۷/۳/۸۷
۴-حمام کل موسیٰ،ثبت ملی،۳۳۸۱۴-۲۵/۸/۸۷
۵-محوطه چشمه نادعلی،آلج،ثبت ملی،۲۶۵۷۰-۲۷/۱۲/۸۷،
۶- طاق سنگی های تنگ جونقان،(اتابکان لر)یا ساسانیان،
۷-کیان دژ،ویران شده،آثارپیداشده،
۸-قزقلعه سی،ویران شده،ولی آثاری از این دوقلعه تخته سنگ هائی برجای مانده،
۹-استحکامات چال قشقایی،جهان بین،
۱۰-راه پلکانی تیغه جهان بین،
۱۱-راه مالرو،تنگ درکش ورکش جونقان،
۱۲-ایل راه باستانی دز پارت،تنگ درکش ورکش،
۱۳-آثارپیداشده از خط چوپانیان،
۱۴-کوزه های سفالی خام پیدا شده،در موران،گنج گاو،کیان دژ،قزقلعه سی،
۱۴-تاکستانهای بکان با بیش از هزار جریب مساحت،
۱۵-قلعه سرداراسعد، کاخ قلعه تاریخی ومحل سازماندهی قوای مشروطه خواه بختیاری فاتح تهران،به فرماندهی سردار اسعد بختیاری،درمرکزشهر،
۱۶-معروفترین چشمه هابا آبهای معدنی وگوارا،
چشمه صالح،سراب،بکان،آلج،بلبل،دوقلوها،حوض ماهی،موران،استلک،دنا،حیدرخان،باغ حاج النقی،باغ کل براتعلی،سوزنکی،آق چشمه،قره چشمه،تک تکی،یالندچی،کاسه کیسه،تنگ،و،بنابر آمارقدیمی حدود ۲۰آسیاب سنگی وآبی در جونقان مشغول بکاربوده است،
زمیبهای کشاورزی جونقان،هفت،دانگ هستند،
۱-دانگ،محمد صادق،۲-دانگ آقا باقر،۳- دانگ کلبعلی،
۴-دانگ خواجه محمد یوسف،۵-دانگ،ملا رفیع،
۶-،دانگ،عبدالله خان،۷- دانگ خواجه تیمور،
🔹حدود ۶۰٪مردم جونقان به شغل شریف کشاورزی ودامداری مشغولند،و۲۰٪نیز کارگران مهاجر در کشورهای حاشیه خلیج فارس واستانهای کشور به کسب رزق وروزی مشغولند،و۲۰٪ جوانان نیز بیکارند،
زمینهای کشاورزی جونقان ومنطقه در زمان خان ها درتملک آنها بود،که در زمان منوچهر خان،بهمن خان،وسهراب اسعد بختیاری،در طی اعتراضات مردم جونقان ودرگیری آنها باتفنگچی های منوچهرخان،وبهمن خان ونیروهای ژاندارمری،با صلح نمودن ورفع تصرف از طرف آنها به تملک صاحبان اصلی آن یعنی مردم جونقان درآمد،(قبل از اصلاحات ارضی شاه)
نفوس فعلی جونقان حدود ١۵٠٠٠ نفر ست.
جوانان بسیار مستعدی درجونقان هستند،که متاسفانه بخاطر عدم وجود امکانات وعدم توجه دولتها استعداد آنهابه هدر میروند،یا مهاجرت به استان ها وکشورهای دیگر دارند،یا به معضلات اجتماعی گرفتار میشوند،
مردم جونقان بسیارمهربان،مهمان نواز،با غیرت،وخصائل نیکوی انسانی هستند،
جونقان شهر کریمان وسخاوتمندان ایران زمین است،خیران بزرگوار جونقانی در عمران وآبادی شهر خود همتی بلند داشته ودارند،حدود ۹۰٪طرحهای عمرانی وفرهنگی وورزشی ومذهبی جونقان بدست این خیران با خدا بنیان وتکمیل ومورداستفاده مردم قرارگرفته است،این در صورتی است که دولتها وحکومتهای گذشته وحال شاید۱۰٪ در جونقان کار کرده اند،نیکوکاران باهمتی،چون،حاج الله رحیم قاسمی بختیار،مهندس نوروز ترابی مقدم،حاج الله وردی،دکتر رحمت اله و حاج غلامرضا فروزنده، ازند،سپهری،شعاعی،بیگدلی،آمون،و،
مردم جونقان فارغ از قوم وقبلیه بختیاری وقشقائ،
با پیوندهای عمیق سببی ونسبی،به مثابه یک فامیل ویک خانواده پرجمعیت میباشند که باصلح وصفا وبرادری درکنار هم گذران زندگی دارند،این بخاطر تداخل فرهنگی اقوام آنهاست، که فرهنگ وسنن وپوشاک ونمادهای بختیاری در زندگی ومراسمات آنها نمود چشمگیری دارد،ولی زبان وگویش ترکی قشقائی بخاطر کثرت تکلم رایج تراست،واین گویش ترکی مخلوطی از واژه ها،اصطلاحات،جملات ومتل هاومثل های فرهنگ ناب بختیاری وفارسی است،
🔹دشت سرسبز وحاصل خیز جونقان در محاصره،کوه های جهان بین،سالدارن،شیخ،وکینو،وبریدگی زاگرس از چوببن قراردارد،بخاطر غارت آبهای سرچشمه ها ومنابع اصلی آب این رشته کوه ها بوسیله مافیای آب وانتقال به اصفهان وکویرمرکزی،با خطر فرونشست،خشکی کامل،ومرگ قراردارد،همچنین درصورت احداث سد وتونل ویرانگر بهشت آباد،حیات جانوری،گیاهی وانسانی آن در معرض تهدید وانقراض قرار میگیرد.
گردآورنده(کیان)